🕊 مقاله: «نقش انگشتری حضرت احمد بن موسی علیه‌السلام؛ تجلی عزت الهی در مکتب ولایت»
مقدمه
در میان نشانه‌های هویتی و معنوی معصومین، «نقش انگشتر» جایگاهی ویژه دارد. نگینی که بر آن ذکر یا عبارتی الهی نقش می‌بندد، نه‌تنها زینتی برای دست، بلکه بیانی فشرده از باور و سلوک صاحب آن است. در همین راستا، هنگامی که پیکر مطهر حضرت احمد بن موسی علیه‌السلام، فرزند گرامی امام موسی کاظم علیه‌السلام و برادر امام رضا علیه‌السلام، پس از قرن‌ها کشف شد، خاتمی در انگشت ایشان دیده شد که بر آن نقش بسته بود: «العِزَّةُ لِلّهِ، أَحْمَدُ بْنُ مُوسَى». این عبارت نورانی، هویت و پیام حیات او را در یک جمله خلاصه کرده بود.
نقش مشترک در انگشتر اهل‌بیت علیهم‌السلام
از میان ائمه علیهم‌السلام، چند تن از پیشوایان بزرگ شیعه همین نقش را بر نگین انگشتر خود داشتند:
۱. امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام که انگشتری با نقش «العِزَّةُ لِلّهِ» داشت.
۲. امام حسن مجتبی علیه‌السلام نیز انگشتری با همین نقش را از پدر بزرگوارش به ارث برده بود.
۳. امام محمدباقر علیه‌السلام نیز چنین نگینی در دست داشت، که بنا بر احتمال، از میراث امام حسین و امام سجاد علیهماالسلام به او رسیده بود.
۴. بر اساس این نکته که همهٔ خواتیم معصومان علیهم‌السلام نزد حضرت ولی‌عصر عجل‌الله تعالی فرجه‌الشریف است و آن حضرت به تناسب، از آن‌ها بهره می‌گیرد، می‌توان گفت نقش یکی از انگشترهای ایشان نیز «العِزَّةُ لِلّهِ» است.
این اشتراک در نقش، نشان از پیوستگی یک خط فکری و اعتقادی دارد: مکتب عزت الهی در برابر ذلت دنیا و سلطه‌پذیری.
معنای قرآنی عبارت «العِزَّةُ لِلّهِ»
این عبارت برگرفته از آیه هشتم سوره منافقون است، آنجا که خداوند می‌فرماید:
«وَلِلّهِ العِزَّةُ وَلِرَسُولِهِ وَلِلمُؤمِنِينَ وَلَكِنَّ المُنافِقِينَ لا يَعلَمون»
(عزت از آنِ خدا و پیامبر و مؤمنان است، ولی منافقان نمی‌دانند.)
همچنین در سوره فاطر، آیه ۱۰ آمده است:
«مَن كانَ يُريدُ العِزَّةَ فَلِلّهِ العِزَّةُ جَميعًا»
(هر کس عزت می‌خواهد، بداند که عزت همگی از آنِ خداست.)
پس این نقش، فشرده‌ی یک باور قرآنی است؛ باوری که می‌گوید عزت، اقتدار و سربلندی، تنها از خدا سرچشمه می‌گیرد.
پیام‌ها و آموزه‌های نقش «العِزَّةُ لِلّهِ»
۱. بی‌اعتباری قدرت‌های ظاهری:
صاحب چنین انگشتری باور دارد که هیچ قدرتی در برابر عظمت الهی پایدار نیست؛ مستکبران در برابر کبریایی خدا ذلیل‌اند.
۲. شکستن هراس تنهایی:
کسی که عزت را از خدا بداند، در غربت و بی‌پناهی نیز احساس ضعف نمی‌کند، زیرا به پشتیبان عزیز و قادر متکی است.
۳. تقویت اراده و پایداری:
ایمان به اینکه «عزت از آن خداست» نیرویی درونی می‌بخشد تا در برابر سختی‌ها ایستادگی کند.
۴. صبغه الهی و عزت انسانی:
مؤمنی که به این باور رسیده باشد، خود نیز صاحب عزت می‌شود، زیرا رنگ و نشان الهی گرفته است.
۵. یاد مداوم عزت:
نقش نگین همواره در برابر دید صاحب آن است؛ هر نگاه به آن، یادآور پیوند با عزت خدا و دوری از ذلت دنیا است.
مکتب احمدی؛ چراغ عزت در غربت
بی‌تردید یاران و پیروان حضرت احمد بن موسی علیه‌السلام، نقش خاتم او را می‌شناختند و معنایش را در جان خود می‌پروراندند.
او در غربت، در برابر حکومت ستمگر مأمون عباسی ایستاد و راه عزت را برگزید؛ همان راهی که امام حسین علیه‌السلام با فریاد «هیهات منّا الذِّلّة» آغاز کرد.
زیارت‌کنندگان حرم مطهر او نیز امروز، در کنار مضجع نورانی‌اش، گویی با خویش نجوا می‌کنند:
در زندگی، عزیز باش؛ عزت را از خدا بدان؛ و هیچ‌گاه در برابر باطل سر فرود نیاور.
نتیجه
نقش «العِزَّةُ لِلّهِ» بر انگشتر حضرت احمد بن موسی علیه‌السلام، نه تنها نشانی برای شناسایی پیکر مطهر او بود، بلکه نمادی از مسیر فکری و اخلاقی خاندان ولایت است. این نگین، پیام جاودان خود را چنین نجوا می‌کند:
«عزت را تنها در بندگی خدا بجوی و ذلت را از دامان خویش بزدای.»
منبع: کتاب ابوالفضل نهضت رضوی، نویسنده دکتر محمدرضا سنگری ، ص 82 الی 84
