
نگاهی به زندگانی پیامبر گرامی اسلام :
شرح مختصر زندگانی حضرت از تولد تا بعثت
بررسی زندگانی ایشان قبل از بعثت ( زندگی شخصی ، خانوادگی ، اجتماعی ، اقتصادی )
پیامبر گرامی اسلام حضرت محمد در خانواده ای سرشناس در مکه به دنیا آمدند . پدر ایشان حضرت عبدالله قبل از تولد ایشان در سفر تجاری فوت کرده اند. ( عده ای این ماجرا را ترور پدر ایشان توسط یهودیان می دانند.) مادر ایشان حضرت آمنه نیز در شش سالگی بعد از تولد ایشان از دنیا رفتند (عده ای این را هم تروری دیگر از یهود می دانند ) . سرپرستی ایشان را پدر بزرگشان حضرت عبدالمطلب که انسانی سرشناس و موحد بود ، به عده گرفت . بعد دو سال حضرت عبدالمطلب نیز فوت کردند و سرپرستی ایشان به عهده عموی ایشان حضرت ابوطالب واگذار شد.
پیامبر مدتی بعد از تولد به دایه سپرده شدند و با حضور ایشان در خانه حلیمه سعدیه برکات زیادی در زندگی این بانو ایجاد شد.
پیامبر برای کمک به عموی خود شبانی می کردند .
حضرت قبل از نبوت شخصیت مهم و تاثیرگذاری در مکه به عنوان یکی از مهم ترین شهرهای جهان بودند. حضرت در فعالیت های اجتماعی مانند حلف الفضول برای حمایت از ستمدیدگان بی پناه ، نقش مهمی داشتند. لقب امین قبل از بعثت مهم ترین ویژگی ایشان هست و همه به ایشان اعتماد داشتند و راهکارهای حضرت در بحران ها مورد قبول واقع می شد. مانند ماجرا سنگ حجرالاسود .
پیامبر اکرم در ۲۵ سالگی با حضرت خدیجه ازدواج کردند. پیامبر به دلیل فقر و تنگدستی ابوطالب با مردان حضرت خدیجه به شام برای تجارت رفتند . همراهان ایشان فضائل حضرت را برای حضرت خدیجه نقل کردند و ایشان نیز دلبسته پیامبر شدند.
در سن ۳۵ سالگی به دلیل فقر شدید حضرت ابوطالب ، پیامبر سرپرستی فرزند ایشان ( امام علی ) را به عهده گرفتند.
یکی از رسم های پیامبر گرامی اسلام عبادت بود. ایشان قبل از نبوت هم هر سال به غار حرا می رفتند زمانی را به امور خدایی اختصاص می داد. در همین زمان بود که حضرت به پیامبری مبعوث شدند.
زندگانی حضرت در دوران مکه :
سخت ترین دوران نبوت رسول گرامی اسلام شاید این دوران باشد. در این دوران پیامبر مامور شدند به صورت مخفیانه مردم را با اسلام آشنا کنند. به دلیل سرشناس بودن ایشان همه با فعالیت های رسول خدا آشنا شدند و دشمنی ها شروع شد. کسانی که منافعشان به خطر می افتاد سراغ پیامبر و اطرافیان پیامبر آمدند تا شاید بتوانند ایشان را با خود همراه کنند.
سوره کافرون در مورد همین اتفاق است. اما پیامبر و اطرافیان پیامبر مانند حضرت ابوطالب پیشنهادهای آنان را قبول نکردند زیرا آنان فقط دستورات خدا را قبول داشتند و پیشنهادهای کفار خلاف دستورات خدا بود.
اولین افرادی که به پیامبر ایمان آوردند حضرت خدیجه و امیرالمومنین علی بن ابی طالب بودند. ارام آرام رنج دیده ها و ازاد مردان مکه به ایشان ایمان آوردند. به همین دلیل فشار بزرگان کافر مدینه نسبت به مسلمانان بیشتر شد. در همین دوران اولین شهدای اسلام که پدر و مادر عمار یار خاص پیامبرو امام علی بودند ، در اثر شکنجه شهید شدند.
نقشه بعدی کفار بر علیه پیامبر تمسخر ایشان و تهمت زدن به ایشان بود. تهمت هایی که قرآن در آیات مختلف آنها را نقل کرده است. سابقه درخشان پیامبر در مکه و این تهمت ها برای مردم بسیار عجیب و غیرقابل باور بود.
تحریم اقتصادی نقشه دیگری مستکبران مکه بر علیه پیامبر و مسلمانان بود. شیب ابی طالب تنها پناهگاه مسلمانان بود. در این شرائط خاص پیامبر دو نفر از حامیان خود را نیز از دست داد. حضرت خدیجه و حضرت ابوطالب در یک سال فوت کردند و این سال عام الحزن نام گرفت.
شرائط بسیار سخت تحریم اقتصادی با کمک خدا و مقاومت مسلمانان ، به صورت معجزه آسایی به پایان رسید.
مسلمانان برای خارج شدن از فشارهای کفار مکه به حبشه هجرت کردند.
پیامبر همچنان در این شرائط سخت مشغول تبلیغ اسلام هست و بارهای آسیب دیده .
وعده خدا محقق میشود و عده ای از مدینه با شنیدن کلام پیامبر دعوت ایشان را می پذیرند و با ایشان بیعت می کنند. پیامبر یکی از یاران جوان خود را با آنان همراه کرد و مدینه آماده حضور ایشان شد.
مدینه آماده حضور پیامبر شده است . هم زمان آخرین نقشه کفار نیز در حال طراحی است . با کمک شیطان نقشه کشیدند که از هر قبیله یک نفر جمع شوند و دسته جمعی پیامبر را بکشند.
لیله المبیت شد امیرالمومنین جای پیامبر خوابیدند و پیامبر شبانه از مکه خارج شدند و چند روز در غار ثور ماندند و بعد راهی مدینه شدند.
سفر پیامبر به مدینه آغاز دوران مهم رسول گرامی اسلام و گسترش اسلام در جهان شد.
زندگانی حضرت در دوران مدینه :
حضرت قبل از رسیدن مدینه صبر کردند تا امیرالمومنین به حضرت ملحق شوند. پیامبر در مدینه دین اسلام را بیشتر و جزئی تر برای مردم بیان کردند.
با قدرت گرفتن اسلام و مسلمانان در مدینه ، کفار مکه برای جنگ با پیامبر آماده شدند. جنگ بدر ، احد ، احزاب ( خندق ) ، تبوک و … موارد از این جنگ ها بود.
همه جنگ ها با پیروزی اسلام همراه بود. مگریک جنگ . جنگ احد ابتدا با پیروزی مسلمانان همراه بود اما به دلیل اینکه سربازان دستور پیامبر را فراموش کردند ، پیروزی به شکست تبدیل شد و حتی نزدیک بود پیامبر اسلام شهید شوند که با فداکاری یاران خاص حضرت مخصوصا امام علی ، پیامبر زنده ماندند.
در مدینه بود که امام علی با حضرت زهرا ازدواج کردند.
در مدینه بود که قبله مسلمانان از مسجدالاقصی به کعبه تغییر کرد. این اتفاق برای دور شدند مسلمانان از نقشه ها و ازار یهودیان بود.
یهودیان که بدترین دشمنان مسلمانان بودند از هر لحظه ای برای نقشه کشیدن بر علیه مسلمانان استفاده می کردند. آنان راه های مختلفی داشتند از جنگ و ترور گرفته تا یاد دادن شبهه و سوال به کفار برای اذیت کردن پیامبر. اما پیامبر خدا همه نقشه های آنان را رسوا کردند و همه سوالات آنان را پاسخ دادند.
پیامبر مکه را نیز بدون جنگ فتح کردند و با برنامه های منظم خود بت پرستی را در عربستان از بین بردند.
پیامبر در مدینه نامه ای به پادشاهان بزرگ جهان نوشتند و دین خود را به آنان معرفی کردند زیرا دین اسلام برای همه جهان است و باید همه جهان این دین را بشناسند .
ده سال تلاش پیامبر در مدینه با سختی ها و اتفاقات مختلفی همراه بود و آخرین و مهم ترین کار پیامبر بعد از آخرین حج ایشان معرفی کردن جانشین بود. حضرت به دستور خدا امام علی را امیرالمومنین معرفی کردند.
در این سال ها فتنه ها و نقشه های مخفیانه زیادی توسط دشمنان پیامبر که در ظاهر مسلمان بودند اتفاق افتاد .
معجزات پیامبر گرامی اسلام :
پیامبر معجزات فراوانی دارند. بعضی از انها برای ما نقل شده است وبسیاری بیان نشده است . شیخ مفید تا هزار معجزه را ذکر می کند.
مهم ترین معجزه پیامبر قران است . کتابی که کلام خدا را برای انسان ها بیان می کند و موضوعات متعدد دارد و با اینکه دشمنان سعی کردند شبیه ( مثل) آن را بیاورند هیچوقت موفق نشدند.
اما معجزات دیگر پیامبر که بعضی از آنها در قرآن هم آمده است زیاد است چند مورد را ذکر می کنیم.
شکافتن ماه ( شق القمر ) ، حرکت درخت به سمت حضرت ، شهادت دادن سنگ ریزه در دست پیامبر و …
ویژگی های حضرت از دیدگاه قرآن :
قرآن به عنوان مهم ترین منبع شناخت دین اسلام ، پیامبر در آیات مختلف معرفی می کند.
۱- پیامبر بهترین الگو برای مسلمانان :
لَقَدْ کَانَ لَکُمْ فِی رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِّمَن کَانَ یَرْجُو اللَّهَ وَ الْیَوْمَ الْآخِرَ وَ ذَکَرَ اللَّهَ کَثِیراً ( ۲۱ سوره احزاب )
۲- پیامبر مانند خدا باید اطاعت شود
يَـٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ أَطِيعُواْ ٱللَّهَ وَأَطِيعُواْ ٱلرَّسُولَ وَأُوْلِي ٱلۡأَمۡرِ مِنكُمۡۖ فَإِن تَنَٰزَعۡتُمۡ فِي شَيۡءࣲ فَرُدُّوهُ إِلَى ٱللَّهِ وَٱلرَّسُولِ إِن كُنتُمۡ تُؤۡمِنُونَ بِٱللَّهِ وَٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِر ذَٰلِكَ خَيۡرࣱ وَأَحۡسَنُ تَأۡوِيلًا ( سوره نسا آیه ۵۹)
۳- پیامبر هر کاری و هر صحبتی که می کند معجزه است
وَمَا يَنطِقُ عَنِ ٱلۡهَوَىٰٓ – إِنۡ هُوَ إِلَّا وَحۡيࣱ يُوحَىٰ ( سوره نجم آیه ۳ و ۴)
۴- اگر کسی بخواهد خدا را دوست داشته باشد باید از پیامبر اطاعت کند
قُل إِن كُنتُم تُحِبّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعوني يُحبِبكُمُ اللَّهُ وَيَغفِر لَكُم ذُنوبَكُم ۗ وَاللَّهُ غَفورٌ رَحيمٌ ( سوره آل عمران ۳۱)
۵- پیامبر مهربان و دلسوز است
۶- پیامبر در برابر دشمنان سرسخت است :
مُحَمَّدٌ رَسولُ اللَّهِ ۚ وَالَّذينَ مَعَهُ أَشِدّاءُ عَلَى الكُفّارِ رُحَماءُ بَينَهُم ۖ تَراهُم رُكَّعًا سُجَّدًا يَبتَغونَ فَضلًا مِنَ اللَّهِ وَرِضوانًا ۖ سيماهُم في وُجوهِهِم مِن أَثَرِ السُّجودِ ۚ ذٰلِكَ مَثَلُهُم فِي التَّوراةِ ۚ وَمَثَلُهُم فِي الإِنجيلِ كَزَرعٍ أَخرَجَ شَطأَهُ فَآزَرَهُ فَاستَغلَظَ فَاستَوىٰ عَلىٰ سوقِهِ يُعجِبُ الزُّرّاعَ لِيَغيظَ بِهِمُ الكُفّارَ ۗ وَعَدَ اللَّهُ الَّذينَ آمَنوا وَعَمِلُوا الصّالِحاتِ مِنهُم مَغفِرَةً وَأَجرًا عَظيمً ( سوره فتح ایه ۲۹)
۷- اهل عبادت و بندگی خدا و مطیع دستورات خدا
و بسیاری دیگر از صفات که در قرآن آمده است و در این مطلب کوتاه نمی توان آورد.
بشارت های پیامبر در کُتُب مقدس :
ایاتی در قرآن هست که می فرمایند پیامبر خدا را یهودیان و مسیحیان می شناسند و ویژگی های ایشان در کتاب های آنان آمده است.
ایات ۱۴۶ سوره بقره ، ۶۱ سوره صف ،اعراف ۵۷ اشاره به این موضوع دارد.
در اصطلاح به این آیات بشارت به پیامبر اسلام می گویند.
در کتاب مقدس امروزی که در دست مسیحیان و یهودیان هست ( البته این کتاب با کتاب اصلی حضرت موسی و حضرت عیسی تفاوت دارد و دشمنان انبیا در این کتابها دروغ هایی را اضافه کردند – تحریف شده اند ـ و تنها کتاب آسمانی که در آن کسی چیزی اضافه نکرده است و چیزی از آن کم نشده است قرآن است ) این بشارت ها آمده است .
مثلا در تورات ( عهد قدیم ) در کتاب تثنیه بخش ۱۸ فراز ۲۱ خطاب به مردم آمده است : پیامبر مانند موسی می آید.
مسیحیان می گویند منظور از این پیامبر حضرت عیسی است در حالی که حضرت عیسی شباهتی به حضرت موسی ندارد و شباهت حضرت محمد به حضرت موسی بسیار زیاد تر است .
در جایی دیگر در انجیل در کتاب یوحنا در بخش ۱۴ فراز ۱۶ آمده است : من از پدر می خواهم که به شما فارقلیط دیگر فرستند
فارقلیط کلمه عبری است که ترجمه اش می شود احمد نام پیامبر گرامی اسلام .
بررسی شبهات پیرامون حضرت :
در مورد پیامبر گرامی اسلام از همان ابتدا شروع پیامبری ( بعثت) شبهات زیادی مطرح شده است . شبهه یعنی یک حرف اشتباه را به پیامبر نسبت می دادند تا مردم حرفهای ایشان را نشنوند.
یکی از دشمنان سرسخت پیامبر که در قرآن هم در مورد وضع او در جهنم صحبت شده است عموی پیامبر ابولهب است. او تهمتهایی به پیامبر می زد که در قرآن بیان شده است.
گاهی قرآن را داستان و گاهی حرف های پیامبر را شعر معرفی می کردند. اما کسانی که کمی به صحبت های پیامبر گوش می دادند متوجه حقیقت کلام پیامبر و عظمت و بزرگی و مهم بودن صحبت های ایشان می شدند به همین دلیل اسلام به سرعت سرتاسر عربستان و کشورهای عربی و بعد ایران و بعد بسیاری از جهان را گرفت.
به دلیل این که دشمنان نمی خواهند پیامبر و اسلام در جهان معرفی شوند و لحظه شبهه ای جدید بر علیه پیامبر می سازند.
این شبهات در کشورهای مختلف متفاوت است.
یکی از شبهاتی در کشور ما خیلی فراوان است شبهه در مورد روش مسلمان شدن ایران است. می گویند ایران با زور شمشیر و جنگ عربها بر علیه ایرانیان مسلمان شده است.
این شبهه چندین جواب دارد :
اول اینکه ایرانیان هیچگاه زیر بار زور نمی روند و هیچگاه از دشمن شکست نمی خورند مگر اینکه در جنگی دیگر شکستش می دهند. پس اگر ایران با زور و جنگ مسلمان شده باشد الان نباید دیگر مسلمانی در ایران باشد. همانطور که ایرانیان مغول ها و رومیان را شکست دادند.
دوم اینکه پیامبر با جنگ مخالف است و اگر جنگی انجام می دهد با بزرگان کفراست. ایرانیان کافر نبوده اند و مردمی منطق و عاقل بودند و همه با شنیدن صحبت های پیامبر و امام علی عاشق اسلام شده اند.
سوم اینکه اگر ایرانیان عاشق اسلام نبودند فرزندان ائمه برای نجات از دست حاکمان جنایتکار عباسی به ایران نمی آمدند . به همین دلیل است که ایران صدها امام زاده دارد و مردم ایران برای سادات ارزش زیاد قائل هستند.
و …
این یک نمونه از شبهات بود . شبهات زیاد هست و هدف شبهه دور شدن انسان از فکر کردن در مورد مسیر درست است . برای پاسخ به شبهه باید مطالعه زیادی داشت و حتما با کارشناس مومن مشورت کرد.
در پایان یکی از بهترین کتاب هایی که در مورد تاریخ زندگانی پیامبر وجود دارد کتاب فروغ ابدیت ایت الله سبحانی است . این کتاب به صورت کامل و دقیق زندگانی پیامبر راه بررسی کرده است.
کتابهای تفسیر موضوعی آیت الله جوادی (ج ۸ و ۹ ) و آیت الله سبحانی نیز در این موضوع بسیار مناسب است.
( نکته پایانی : زندگانی پیامبر نکات بسیار مهمی دارد که نباید از آن غافل بود . این گزارش مختصر برای آشنایی بود و ان شاء الله خود شما بیشتر در این مورد مطالعه بفرمایید. )